Το μυστήριο του Αγίου Βαλεντίνου
Ο Άγιος Βαλεντίνος (ή ο Άγιος Βαλεντίνος της Ρώμης, όπως είναι η επίσημη ονομασία του) είναι ένας Ρωμαιοκαθολικός άγιος του 3ου αι. μ.Χ. που, όπως γνωρίζουμε, γιορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου και θεωρείται ο άγιος της αγάπης. Κι όμως, μιας και το όνομα Βαλεντίνος ήταν πολύ κοινό στην αρχαία Ρώμη, συνολικά μπορούμε να βρούμε πάνω από 50 αγίους στα κιτάπια της Εκκλησίας της Ρώμης με αυτό το όνομα. Παρόλο που δεν γνωρίζουμε και τόσα πολλά για τη ζωή του, και συχνά οι ζωές δύο αγίων με το ίδιο όνομα συγχέονται, κάποια στοιχεία που επαναλαμβάνονται μας βοηθούν να σχηματίσουμε μια γενική εικόνα για αυτόν τον μυστήριο Άγιο. Το σίγουρο είναι πως όποιοι ή ακόμη και όσοι να ήταν, ήταν μάρτυρες και έχουν θαφτεί στη Φλαμίνια, βόρεια της Ρώμης. Το 1969, για το λόγο ότι δεν υπάρχουν αρκετά ιστορικά στοιχεία για την ύπαρξη και δράση του Αγίου, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έβγαλε τον εορτασμό του από το Γενικό Ρωμαϊκό Ημερολόγιο, αλλά τον αναγνωρίζει ακόμη ως άγιο και το όνομά του βρίσκεται ακόμη στις 14 Φεβρουαρίου στη Ρωμαϊκή Μαρτυρολογία.
Ο θρύλος λοιπόν, που συμφωνούν οι περισσότεροι ιστορικοί σε γενικές γραμμές ότι είναι και ο πιο εμπεριστατωμένος, είναι ο εξής:
Κάποια στιγμή στη ζωή του Αγίου Βαλεντίνου, διωγμένος και πρώην πια επίσκοπος του Τερνί, της Νάρνια και της Αμέλια, βρέθηκε υπό κατ' οίκον περιορισμό από τον Δικαστή Αστέριους. Μια μέρα που είχε πάει ο Δικαστής να τον επισκεφτεί, έπιασαν κουβέντα για τη θρησκεία και την πίστη και ο Βαλεντίνος δεσμεύτηκε για την ύπαρξη και τη θεϊκότητα το Ιησού. Ο Δικαστής Αστέριους είπε τότε να δοκιμάσει την πίστη του Βαλεντίνου.
Έφερε μπροστά στον Βαλεντίνο την τυφλή του κόρη και του ζήτησε να τη θεραπεύσει. Αν τα κατάφερνε, ο Δικαστής υποσχέθηκε να κάνει για τον Βαλεντίνο ότι ήθελε. Ο Βαλεντίνος τότε έβαλε τα χέρια του πάνω από τα μάτια του παιδιού και εκείνο θεραπεύθηκε. Ο Δικαστής Αστέριους ταπεινώθηκε μπροστά στον Θεό και έκανε όπως του πρόσταξε ο Βαλεντίνος: έσπασε όλα τα είδωλα στο σπίτι του, νήστεψε για τρεις μέρες και βαφτίστηκε εκείνος, η οικογένειά του και τα 44 άτομα που είχε στη δούλεψή του, υπηρέτες, προσωπικό κ.ά. Ο Δικαστής ελευθέρωσε και όλους τους Χριστιανούς που είχε φυλακίσει.
Κάποιον καιρό αργότερα, ο Βαλεντίνος συνελήφθη ξανά γιατί προσπαθούσε να προσυλητίσει κόσμο στο Χριστιανισμό. Μεταφέρθηκε στη Ρώμη τον καιρό που αυτοκράτορας ήταν ο Κλαύδιος Γκόθικους (ή Κλαύδιος ο Β'). Από την αγιογραφία του Βαλεντίνου στο χρονικό της Νυρεμβέργης, ο Άγιος Βαλεντίνος μάλιστα, εκτός από προσυλητισμό, πάντρευε ζευγάρια και βοηθούσε χριστιανούς που διώκονταν υπό την αυτοκρατορία του Κλαύδιου του Β' στη Ρώμη. Και οι δυο του αυτές πράξεις θεωρούνταν σοβαρότατες παραβάσεις εκείνη την εποχή. Λέγεται, πως ο αυτοκράτορας είχε ακούσει για τις διαλεκτικές ικανότητες του Βαλεντίνου και άρχισε να τον επισκέφτεται στη φυλακή του. Μάλιστα είχαν αναπτύξει μια ισχυρή φιλία, μέχρι που ο Βαλεντίνος αποπειράθηκε να πείσει τον Κλαύδιο για την αλήθεια τη Χριστιανική. Ο αυτοκράτορας τότε εξοργίστηκε με τον Βαλεντίνο, τον καταδίκασε σε θάνατο και τον διέταξε να απαρνηθεί την πίστη του, διαφορετικά θα τον ροπάλιζαν και θα τον αποκεφάλιζαν. Ο Βαλεντίνος φυσικά αρνήθηκε και εκτελέστηκε. Στο διάστημα που ήταν όμως στη φυλακή και περίμενε την εκτέλεσή του, ένας φρουρός του έφερε την τυφλή του κόρη και ο Βαλεντίνος για άλλη μια φορά θεράπευσε το παιδί. Την ημέρα της εκτέλεσής του, λέγεται πως άφησε και ένα μήνυμα για το κοριτσάκι που έλεγε "Ο Βαλεντίνος σου".
* * * * *
Κάποιοι λένε πως ο Άγιος Βαλεντίνος εκτελέστηκε έξω από την Πύλη Φλαμίνιαν το 269, άλλοι το 273 και άλλοι το 280 μ.Χ. Αν και 14 Φεβρουαρίου θεωρείται πως ήταν η μέρα της εκτέλεσής του, κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν πως αυτή η συγκεκριμένη μέρα επιλέχθηκε από την Εκκλησία ως μέσω εκχριστιανισμού των παγανιστικών τελετών της Λουπερκάλια. Η Λουπερκάλια ήταν μια παγανιστική γιορτή στα μέσα του Φεβρουαρίου στη Ρώμη, που εξυμνούσε τον θεό Φαύνο, ρωμαϊκό θεό της γεωργίας και τους Ρώμο και Ρωμύλο, τους ιδρυτές της Ρώμης.
Κατά την έναρξη των εορτών αυτών, οι Λουπέρκι (ρωμαίοι ιερείς) συγκεντρώνονταν σε μια ιερή σπηλιά όπου θεωρούνταν ότι είχαν μεγαλώσει ο Ρώμος και ο Ρωμύλος με τη βοήθεια της λύκαινας μάνας τους. Μιας και η γιορτή ήταν για την ευλογία των σοδειών μα και της γονιμότητας γενικά, θυσιάζονταν για αυτό το σκοπό μια κατσίκα για τη γονιμότητα και ένας σκύλος για τον εξαγνισμό. Στη συνέχεια, έγδερναν την κατσίκα και οι γυναίκες φορούσαν τα κομάτια του δέρματός της για να είναι πιο γόνιμες τον επόμενο χρόνο. Έβαζαν μετά τα ονόματά τους σε ένα δοχείο και οι εργένηδες ερχόντουσαν και τράβαγαν ένα όνομα, ζευγαρώνοντας έτσι με αυτή τη γυναίκα για το υπόλοιπο του έτους. Πολύ συχνά, αυτά τα ζευγαρώματα κατέληγαν και σε γάμους!
Πηγές:
https://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=159
https://celticcrossministry.wordpress.com/2013/02/14/the-legend-of-st-valentine/
https://www.history.com/news/real-st-valentine-medieval