Ο Κακός Κομάντσι, ο Καλός Σοσόνι και το Μανιτού
Δύο σε ένα με αυτή την ιστορία όπου ο Κομάντσι σκοτώνει τον Σοσόνι και έρχεται το μεγάλο πνεύμα Μανιτού να καθαρίσει. Είναι τρομερά αντιπροσωπευτική ιστορία το επεισόδιο 62 της σειράς Μίτος, αφού είναι καθρέπτης της μαχητικότητας των Κομάντσι και της σοφίας των Σοσόνι. Πάμε να γνωρίσουμε τον λαό, τη φυλή και τον θεό.
Ας αρχίσουμε από τους Σοσόνι μιας και αυτοί είναι ο λαός και οι Κομάντσι η φυλή. Οι Σοσόνι ήταν νομαδικός λαός που ζούσε σε τίπι, τις κωνικές σκηνές από τομάρια που ξέρουμε από κόμικς και τηλεόραση. Περιφερόταν μεταξύ των πολιτειών Γιούτα, Νεβάντα, Ουαϊόμινγκ και Άινταχο. Η γλώσσα τους προέρχεται από αυτή των Αζτέκων, τόσο παλιοί είναι. Χωρίζονταν σε τέσσερις φυλές ανάλογα με τις διαλέκτους που μιλούσαν και οι φατρίες αυτών των φυλών έπαιρναν τα ονόματά τους ανάλογα με τη διατροφή τους (για παράδειγμα οι Σολομοφάγοι ανήκαν στους Βόρειους Σοσόνι, οι Βουβαλοφάγοι στους Ανατολικούς Σοσόνι κ.ά.). Οι Κομάντσι ήταν φυλή των Σοσόνι που γύρω στο 1.600 μ.Χ. αποκόπηκαν και πήγαν να βρουν την τύχη τους μόνοι τους. Παρέμειναν νομαδικοί στους τρόπους τους και μετακινούνταν μεταξύ Νεμπράσκα, Κολοράντο, Κάνσας, Νέο Μεξικό, Τέξας και Οκλαχόμα. Διατήρησαν τη γλώσσα με Αζτεκικές ρίζες και σήμερα αριθμούν τους 17.000. Και οι δύο λαοί αναγνωρίζονται ομοσπονδιακά από την κυβέρνηση των Η.Π.Α.
Οι Κομάντσι ήταν πολεμοχαρής λαός. Σύντομα μετά την αποκοπή τους από τους Σοσόνι απέκτησαν τη φήμη των βάναυσων και τρομερών πολεμιστών. Έκαναν επιθέσεις σε όσους ιθαγενείς βρίσκονταν στο διάβα τους ξεριζώνοντας και πολλές φορές αφανίζοντας ολόκληρα χωριά και Πουέμπλο. Φημίζονταν για τη σκληρότητα στις μάχες τους, έσφαζαν όσους ενήλικες άνδρες συναντούσαν μα και νεαρά αγόρια. Απήγαγαν αγόρια ηλικίας 3-10 ετών και τα μεγάλωναν για δικά τους. Πολλοί είχαν κατηγορήσει τους Κομάντσι για το γνωστό σκάλπινγκ (την αφαίρεση του επάνω μέρος του δέρματος του κεφαλιού με τα μαλλιά ως τρόπαιο όσο το θύμα ήταν ακόμη ζωντανό) μα μεταγενέστεροι ιστορικοί κατοχύρωσαν πως αυτό ήταν μια τεχνική που έφεραν στην περιοχή οι Ολλανδοί. Παρόλο που οι επιθέσεις σε άλλους ιθαγενείς έδωσε την ευκαιρία στους Ευρωπαίους κατακτητές να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και να περάσουν ανενόχλητοι από περιοχές ηττημένων, οι Κομάντσι κατάφεραν να μπλοκάρουν και τους Γάλλους και τους Ισπανούς από το να περάσουν πέρα από το Τέξας. Τέτοιες ήταν οι απώλειες των Ευρωπαίων που τη δεκαετία του 1840 ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για να σταματήσει η αιματοχυσία. Μετά όμως χτύπησε τους Κομάντσι χολέρα και τους αποδεκάτισε κι αυτούς.
Μια τεράστια αλλαγή για τους Κομάντσι και τον τρόπο που επεκτάθηκαν ήταν η χρήση των αλόγων. Ήταν οι Πουεμπλόανς που τους μύησαν στη χρήση των αλόγων και οι Κομάντσι αμέσως πήραν το κολάι. Έτσι ανέβασαν το επίπεδο του κυνηγιού και των επιθέσεων που ήταν ήδη υψηλό. Μέχρι τότε όμως για τις μετακινήσεις τους χρησιμοποιούσαν σκυλιά, πράγμα που τους καθυστερούσε και τους καθιστούσε ευάλωτους στους εχθρούς τους. Με τον ερχομό των αλόγων όμως, έγιναν ο φόβος και ο τρόμος.
Κύρια τροφή τους ήταν οι βίσωνες και τα βουβάλια που τα χρησιμοποιούσαν για τα πάντα - με τα δέρματά τους έφτιαχναν τα τίπι, με τα κόκκαλά τους όπλα και αποτελούσαν και το κύριο εμπόρευμα ανάμεσα σε οικισμούς των ιδίων μα και με άλλες φυλές και λαούς, ακόμη και με τους Ισπανούς. Όταν όμως βρίσκονταν σε πόλεμο ή έφευγαν για τα πολυήμερα ταξίδια κυνηγιού τους, ήταν οι γυναίκες που έθρεφαν τους οικισμούς. Οι Κομάντσι δεν ζούσαν ποτέ σαν φυλή ούτε και οργανώνονταν σε φατρίες, περισσότερο σαν συμμορίες. Άφηναν τις γυναίκες πίσω με τα παιδιά και ομάδες 20 ανδρών έβγαιναν για κυνήγι, πόλεμο κ.ά. Τα αγόρια ήταν πολύ σημαντικά για αυτούς, δεν τα μάλωναν ποτέ και δεν τους χάλαγαν χατίρι αφού αυτά ήταν το μέλλον της συμμορίας. Θα έφερναν το φαγητό και την κυριαρχία της επόμενης γενιάς. Από πολύ μικρά έπαιρναν μέρος σε κυνήγια και βέβαια είχαν να περάσουν και τους άθλους της ενηλικίωσης που απαντώνται σε πολλούς λαούς του κόσμου.
Τέλος, με αφορμή την ιστορία που μας έφερε σε μια πρώτη επαφή με τους Κομάντσι και τους Σοσόνι, ήρθαμε και σε επαφή με κάτι που συναντάται συνεχώς και που θα δούμε και σε άλλες ιστορίες: Το Μεγάλο Μανιτού. Το Μεγάλο Μανιτού είναι η πανταχού παρούσα κινητήρια δύναμη της ζωής. Είναι τα πουλιά, τα δέντρα, ο αέρας και ο ήλιος. Γκίτσι Μανιτού πάει να πει Μεγάλο Πνεύμα και είναι αυτό που οι μονοθεϊστικές θρησκείες λένε Θεό. Είναι κάτι το αφηρημένο, είναι καλοπροαίρετο, δεν έρχεται σε άμεση επαφή με τους ανθρώπους παρά μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις και δεν έχει φύλο.
Πηγές: