Οι Ατσομάουι, τα κοχύλια τους και κάποιες παραδόσεις
Ξεκινήσαμε το ηχητικό ταξίδι μας στους λαούς της Βόρειας Αμερικής λοιπόν. Είναι πολλοί, αρκετοί είναι ακόμη εκεί και έχουν να μας μάθουν πολλά. Βέβαια, πολλά από αυτά μπορεί να μας φανούν περίεργα, μας σας εγγυώμαι πως με τον καιρό, όλα θα πάρουν μορφή και θα γίνουν αντιληπτά.
Οι Ατσομάουι (ή Ατσουμάουι ή Ατζουμάουι) είναι μία από τις εννέα φυλές που ζούσαν κοντά στον Ποταμό Πιτ Ρίβερ, στην τώρα βορειοανατολική Καλιφόρνια. Είχαν τη δική τους γλώσσα που έμοιαζε πολύ με των γειτόνων τους, των Ατσουγκέουι. Δυστυχώς η γλώσσα Ατσομάουι τώρα έχει πια εκλείψει αφού οι αποικιοκράτες απαγόρευαν στους Ατσομάουι κάθε είδους έκφρασης του πολιτισμού και της κουλτούρας τους και μάλιστα έπαιρναν τα παιδιά τους και τα έβαζαν εσώκλειστα σε χριστιανικά σχολεία. Για όλα αυτά όμως θα μιλήσουμε άλλη φορά.
Αν και φιλήσυχος λαός, οι Ατσομάουι πάντα υπερασπίζονταν σθεναρά και με επιτυχία επιθέσεις που δέχονταν από τους πιο άπληστους γείτονες και από φυλές που έρχονταν από μακριά να τους καταλάβουν, όπως οι Μαϊντού.
Σαν κουλτούρα είναι πολύ της οικογένειας και όταν υπάρξει παντρειά, ο γαμπρός πάει και μένει με τα πεθερικά του για κάποιον καιρό, μέχρι να αποδείξει ότι μπορεί να ζήσει την κόρη που πήρε. Αυτό είναι και ένα στοιχείο που θα παρατηρήσουμε και σε επόμενες ιστορίες άλλων φυλών, ο εκάστοτε “γαμπρός” αναζητά και αποζητά οι γυναίκες του να του πλέξουν το εγκώμιο για το πόσο καλά τις φροντίζει. Έμμεσα, ο Άνθρωπος Γεράκι αυτό κάνει όταν λέει στις κοπέλες ότι ενώ πριν δεν ζητούσε και τόσο κρέας από το συλλογικό, τώρα μιας και έχει αυτές θα ζητήσει κι άλλο, αποσκοπεί στο να τον ευγνωμονούν οι δυο του γυναίκες.
Αν στην αρχή νομίσατε ότι ακούσατε λάθος όταν ειπώθηκε η λέξη “αφοδεύουν”, δεν κάνατε κανένα λάθος. Απ’ όσο έχουμε παρατηρήσει κι από ότι έχουμε διαβάσει, αρκετές φυλές των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής έχουν μια πολύ χαλαρή και καθόλου αμήχανη σχέση με αυτή τη φυσική λειτουργία. Αυτό οφείλεται σε δύο γεγονότα: Το πρώτο είναι ότι όλοι τους το κάνουν (όλοι μας το κάνουμε), παράγουν καθημερινά οπότε γιατί να μην του δώσουν μια μυθική υπόσταση, όπου το προϊόν της αφόδευσης θα είναι κάτι καλό για τη φυλή; Το δεύτερο είναι πως πολλά από τα περιττώματα των ζώων τους έχουν βοηθήσει σε καλλιέργειες και κατασκευές, στην ανίχνευση εχθρικών πλασμάτων κ.ά. οπότε όντως το προϊόν της αφόδευσης μπορεί να είναι χρήσιμο.
Τα κοχύλια ντεντάλια (dentalium) βρίσκονται σε όλη την τέχνη και την ένδυση των Ατσομάουι, όπως στη φωτογραφία της κοπέλας, οπότε καταλαβαίνουμε πως αν κάποιοι τα παράγουν κατά κόρον είναι σούπερσταρ! Οι χάντρες, τα κοχύλια, η διακοσμητική κλωστή και τα σκοινιά είναι πολύ σημαντικά για τους Ατσομάουι, ομορφαίνουν τη ζωή και τους ανθρώπους τους!
Ένας δεύτερος θησαυρός που απαντάται στη συντριπτική πλειοψηφία των ιθαγενών της Βορείου Αμερικής είναι η συνεχής παροχή κρέατος. Από τη στιγμή που υπάρχει κρέας, υπάρχει σίγουρα και ευημερία. Για αυτό στέλνει ο Ήλιος τα κορίτσια του σε αυτή τη φυλή και για αυτό και ο Άνθρωπος-Γεράκι καταφεύγει σε τόσο τραγικές πράξεις για να δείξει πως είναι τάχα μου σπουδαίος.
Τέλος, κάτι να το κρατήσετε για αργότερα: Η σκηνή με το Κογιότ λίγο άσχετη δεν ήταν; Ειδικά αφού δεν ξαναναφέρθηκε; Σας πληροφορώ πως, όπως θα δούμε και σε άλλες ιστορίες, το Κογιότ είναι σχεδόν θεϊκή παρουσία και ο συμβολισμός του ότι καίει ένα δέντρο (το καταγράψατε;) έχει να κάνει με το ότι… αυτό έφερε τη φωτιά στους ανθρώπους!
Πηγές:
- Dixon, R. B., & Curtin, J. (1908). Achomawi and Atsugewi tales. Journal of American Folklore, 21(81), 159-177.