Κους και Αρκούδες Γκρίζλυ
Το αγόρι ανασταίνει τους νεκρούς και δεν λατρεύεται το ίδιο σαν θεός. Βρίσκει χίλιους δυο τρόπους και ξεγελά τις αρκούδες Γκρίζλυ που είναι ιδιαίτερα 'μοβόρικες και πάλι δεν εκθειάζεται. Εντάξει, γίνεται αρχηγός, αλλά και πάλι, πρέπει να πάρει την καθοδήγηση προς την ενηλικίωση από τον θείο του, όπως το θέλει η παράδοση. Ας μάθουμε όμως λίγα πράγματα για τους Κους:
Οι Κους παίρνουν το όνομά τους από τον ποταμό Κους και χωρίζονται σε τέσσερις φατρίες: Χάνις Κους (οι πρώτοι Κους), Μιλούκ Κους, Φατρία Κάτω Ούμπκουα και Φατρία Σίουσλο. Παρόλο που οι φατρίες μιλούσαν διαφορετικές διαλέκτους της ίδιας γλώσσας, τα έθιμα και οι παραδόσεις τους διέφεραν πολύ. Η γλώσσα τους σήμερα έχει εντελώς χαθεί. Ταξίδευαν, ζούσαν και κυνηγούσαν σε μια έκταση 1.6 εκατομμυρίων εκτάριων και ήταν φιλήσυχος λαός. Το 1780 ο πληθυσμός τους ήταν περίπου 3.000 και το 1937... 55! Τους καθάρισε η ευλογιά.
Το κοινωνικό τους σύστημα βασιζόταν σε πλούτο που μετριόταν σε κοχύλια ντεντάλια, διάφορες πολύτιμες πέτρες και νομίσματα πάλι από ένα συγκεκριμένο κοχύλι χτένιου. Αρχηγός του οικισμού ήταν πάντα ο πλουσιότερος άνδρας ανά εποχή.
Κύρια ψυχαγωγία των Κους ήταν οι αγώνες δρόμου, οι αγώνες κανό, ένα είδος υπαίθριου χόκεϊ, το σίνι και... το μπαρμπούτι! Αλήθεια, έπαιζαν με ζάρια φτιαγμένα από κόκκαλα ζώων! Παρόλο που οι λευκοί τους είχαν συναντήσει δέκα χρόνια πριν την πρώτη αναφορά που έχουμε για αυτούς, αξίζει να πούμε πως οι Κους έκαναν εντύπωση γιατί λεει, ήταν οι πιο ανοικτόχρωμοι Ινδιάνοι που είχαν συναντήσει ποτέ οι λευκοί και δεν πίεζαν τα κεφάλια τους να γίνουν επίπεδα.
Νέοι και νέες έπρεπε να κάνουν το μοναχικό τους ταξίδι μέσα στη φύση για να βρουν το πνευματικό τους ζώο. Οι Κους ήταν πολύ συνδεδεμένοι με τη φύση και το κάθε πλάσμα, ζώο, φυτό ακόμη και το νερό και ο αέρας είχαν για αυτούς ψυχή, πνεύμα.
Τα σπίτια τους ήταν φτιαγμένα από φλοιό κέδρου κατά κύριο λόγο και οι γυναίκες καλλιεργούσαν, μάζευαν μούρα και έπλεκαν καλάθια. Οι άνδρες ψάρευαν και η διατροφή τους γενικά ήταν από τις πιο πλήρεις μιας και είχαν πρόσβαση σε όλες τις διατροφικές ομάδες - και σε καλλιεργήσιμη γη.
Οι μύθοι και οι ιερές τους ιστορίες λέγονταν μόνο τον χειμώνα, ενώ ιστορίες για ήρωες, θρύλοι και πιο ανάλαφρες ιστορίες μπορούσαν να διηγηθούν καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Και για τους Κους το Κογιότ ήταν ιερό ζώο, αλλά και το πιο παιχνιδιάρικο, το πιο πονηρό. Θα δούμε σε άλλες ιστορίες άλλων λαών πως αυτή την ιδιότητα έχει πολύ συχνά και ο λαγός.
Πηγές: